Bu konu “Ege Bölgesi Özellikleri” için ünlü sözlük WikiPedia’dan yaralanılarak hazırlanmıştır. Bu güzel derleme ve değerli bilgiler için teşekkürler WikiPedia.

Ege Denizi’nin yerinde eskiden Ege karası bulunmaktaydı. Bu kara parçasının çökmesi sonucunda bugünkü adalar ve yarımadalar meydana geldi. Bölge dağları kıyıya dik uzandığı için kıyı girintili-çıkıntılı olan Enine Kıyı Tipidir. Kıyıda birçok körfez, koy, yarımada ve buruna rastlanır. Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük, Gökova başlıca körfezleridir. Reşadiye, Bozburun, Dilek ve İzmir – Karaburun başlıca yarımadalarıdır. Ege kıyıları girintili-çıkıntılı olduğu için Ege Bölgesi Türkiye’nin en uzun kıyı şeridine sahip bölgesidir.

Sınırları

Ege Bölgesi sınırları içinde yer alan iller şunlardır:

İzmir
Denizli
Manisa
Aydın
Kütahya
Afyonkarahisar
Uşak
Muğla
Bilecik
Kıyı şeridi Çanakkale’de Ayvacık’dan başlayıp, Marmaris’e kadar uzanır.

Ovalar [değiştir]Ege Bölümü’nde horstlar arasında kalan grabenler birer alüvyon ovasıdır. Bunlar Bakırçay, Gediz, Büyük ve Küçük Menderes grabenleridir. Bu grabenler fiziksel bir haritada yeşil renk ile gösterilir. Gediz ağzında Menemen Delta ovası, Büyük Menderes ağzında Balat Delta ovası oluşmuştur.

Akarsular

Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderesin nehirleri başlıca akarsularıdır. İç kısımlarda Susurluk ve Sakarya nehirlerine ait kollar da bulunmaktadır.Akarsular Graben ovaları üzerinde akışını sürdürmektedir.Graben ovalarında eğim az olduğu için akarsular sık sık yatak değiştirerek menderesli vadi oluştururlar.

Göller

Bölge sınırları içindeki başlıca göller Bafa gölü (Çamiçi),Marmara, Işıklı,Simav, Serçin ve Azap gölleridir.

Nüfus ve Toplumsal Yapı

Ülkemiz nüfusunun 1/8 kadarı Ege Bölgesi’nde yaşamaktadır.Bu nüfusun yarıdan fazlası(%62,2) kentlerdedir.Ege Bölgesi’nin ortalama nüfus yoğunluğu ise Türkiye ortalamasının üzerindedir.Nüfus yoğunluğu açısından Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada bulunur.Ege Bölümü’ndeki ovalar üzerinde fazla olan nüfus yoğunluğu, İç Batı Anadolu Bölümü’nde ve Menteşe Yöresi’nde azalır.

Nüfus bakımından Ege Bölgesi’ndeki illerin sırası şöyledir:

İzmir = 992,617,76
Manisa = 991,625,63
Aydın = 163,635,10
Denizli = 163,635,09
Muğla = 162,699,99
Afyonkarahisar = 701,600
Kütahya = 584,000
Uşak = 499,999

Merkezi nüfus bakımından sıralama şöyledir (2007 sonuçları):

İzmir :999,702,99
Denizli :323.200
Manisa :281.900
Kütahya :213.000
Uşak :172.700
Aydın :168.000
Afyonkarahisar :160.000
Muğla :52.900
* Veriler 2007 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır.

Ekonomi ve Yerleşim

Tarım Ege Bölgesi’nde nüfusun çoğunluğu iklim toprak koşulları ve ulaşım kolaylıklarının da elverişliliğiyle geçimini tarımdan sağlar. Ege bölümünde Akdeniz iklimine uygun bazı bitkiler (zeytin, üzüm vb.) ağır basar. Ege bölümünden, İçbatı Anadolu bölümüne geçildikçe, tarımın niteliği değişir; tahıl ekimi artar ve hayvancılık geçimde daha önemli yer tutar. Tahıl ekiminde buğday başta gelir, onu arpa ve mısır izler. Buğday özellikle Afyon ve Denizli’de üretilir bu illeri İzmir, Aydın ve Muğla izler. Arpa ise Afyon ve Manisa illerinde, mısırın da başlıca ekim alanı Manisa’dır. Pirinç ekimine ovalarda az miktarda yer verilir. Bölgede yaş ve kuru sebze üretimine de önem verilir. İklim koşulları uygun olduğu için, turfanda sebze (domates, fasulye vb.) yetiştirilerek öbür bölgelere yollanır. Soğan ve patates ekimi yaygındır; baklagillerden en çok nohut ekilir. Kavun ve karpuz üretimi de yaygın biçimde yapılmaktadır.

Bölgede yetiştirilen sanayi bitkileri arasında tütün, pamuk, susam, keten ve şekerpancarı baş sıralarda yer alır. Edremit Körfezi kıyıları yağ zeytini üretimi kesir ağaç sayısı bakımından başta gelir bakımından önemlidir. Üzüm bağlarına da bölgenin her yerinde rastlanır. Üzüm ayrıca şarap ve pekmez yapımında da kullanılır. Kuru üzüm İzmir yöresinde, kış soğuna dayanamayan incir ise kıyı kesimlerde yetişir. Ülkemizdeki incir ağaçlarının yaklaşık olarak %81’i Ege Bölgesi’ndedir. Turunçgiller bölgenin özellikle güney kesiminde yetişir; Bodrum’da mandalina; Aydın ve Nazilli arasında portakal yetişir.

Hayvancılık

Ege bölgesinde hayvancılık çok gelişmemiştir. Üstelik yakın dönemde otlakların daralması nedeniyle, hayvan sayısında azalma gözlenmektedir. Kıyı kesimde daha çok kıl keçisi, tiftik keçisi ve koyun, iç kesimlerde sığır ve manda besiciliği yaygındır. Balıkçılık ise eski önemini kaybetmiştir özellikle İzmir Körfezi’nin sularını pis olmasından dolayı. Yine eski önemini yitirmiş olmakla birlikte Bodrum kıyılarında sünger avcılığı yapılmaktadır.Aynı zamanda Ege Bölgesi’nde kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmaktadır.

Yeraltı Kaynakları

Ege Bölgesi yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengindir; ama madenlerin birçoğu İlkçağ’dan beri işletildiğinden, tükenmiştir. Bölgede yaygın olan linyit yatakları, Kütahya ve Soma yörelerinde toplanmıştır. Kütahya yöresindeki linyitlerin işletilmesi Kütahya-Balıkesir demiryolunun yapılmasıyla kolaylaşmıştır. İşletilen yataklardan biri Değirmisaz havzasıdır; Tunçbilek bölgesindeki yataklarsa daha önemlidir. Soma’dan da oldukça iyi nitelikli linyit kömürü çıkarılmaktadır. Demire katılarak çelik elde etmeye yarayan krom, Kütahya ve Balıkesir arasındaki yataklardan Çardı’da çıkarılırken, günümüzde bu ocak tükendiği için bırakılmış, onun yerine Dağardı ve Dursunbey dolaylarındaki ocaklar işletilmeye açılmıştır. Bölgedeki çok sayıda demir yatağının başlıcaları Edremit yöresinde, Ayvalık’ın güneyinde ve Simav çevresinde yer alır; Selçuk, Uşak ve Tire’de zımpara yatakları işletilir. Ayrıca çeşitli mermer, civa, bor, manganez yatakları vardır. Türkiye’nin en önemli maden suyu Afyon dolaylarında Kızılay tarafından işletilmekte İzmir’in Çamaltı tuzlalarından da Türkiye’nin toplam tuz ürünün 3/5’ü elde edilmektedir.

Sanayi Etkinlikleri

Ege Bölgesi Türkiye’de Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada yer alır. Özellikle İzmir’de toplanmış olan başlıca sanayi kolları arasında dokumacılık, makine ve madeni eşya yapımı, besin sanayisi (un, makarna, konserve fabrikaları), tütün işletmeciliği sayılabilir. Pamuklu, dokumacılık, İzmir’in yanı sıra Aydın, Nazilli, Denizli, ve Uşak’ta gelişmiştir. Yağ sanayisi tesisleri özellikle Edremit-Ayvalık yöresinde, şeker fabrikaları Uşak, Kütahya ve Afyon’da yer alır. Uşak, Kula, Gördes ve Simav’da halıcılık gelişmiştir.

Ulaşım

Ege Bölgesi ulaşım bakımından Türkiye’nin işlek bölgelerindendir. Doğu-batı doğrultulu vadi olukları, karayollarının iç kesimlere kadar ulaşmasına olanak verir. Bölge çeşitli demiryolu hatlarıyla öbür bölgelere bağlanır. (Ülkemizde ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın hattı, 1856’da Ege Bölgesi’nde hizmete girmiştir). Karayolları ve demiryolları, İçbatı Anadolu’da Afyon ve Kütahya’da düğümlenir. Denizyolları açısından İzmir limanı (ticaret etkinlikleri bu limanda toplanmıştır) dışında önemli liman yoktur. Turizm bakımındansa Bodrum, Kuşadası, Güllük, Datça ve Marmaris limanları önemlidir. İzmir düzenli hava seferleriyle de İstanbul ve Ankara’yla bağlantı kurmaktadır.

Sanayi

Sanayi bakımından Marmara Bölgesi’nden sonra ikinci sırada gelir. Bölümler arasında gelişmişlik ve sanayi oranı bakımından büyük farklılık vardır. Asıl Ege Bölümü sanayi bakımından daha gelişmiştir. Zaten bölgenin en büyük ve gelişmiş kenti İzmir de bu bölümde yer alır. İzmir sanayisi, fuarı, ve ihracat limanı ile önemli bir kentimizdir. İzmir’de Aliağa Petrol Rafinerisi de bulunmaktadır. İzmir’de otomotiv, madeni eşya, kimya, seramik, dokuma, çimento, sigara ve zeytinyağı, Edremit ve Ayvalık’ta zeytinyağı, Aydın, Denizli ve Manisa’da dokuma, Uşak’ta şeker, dokuma ve deri, Afyonkarahisar’da şeker, çimento, kâğıt ve mermer, Uşak, Gördes, Kula, Demirci ve Simav’da halıcılık sektörleri vardır.

Yerleşme Özellikleri, Ticareti ve Turizmi [değiştir]Ege Bölgesi’ndeki kentler, çoğunlukla ana yolların geçtiği oluklar ve verimli ovaların kenarlarında yer alır; kıyı kesiminde ise körfezlerin kenarlarında bulunur.Kırsal yerleşmeler, genellikle ovalardaki akarsu kenarlarında ve vadi içlerinde görülür.

İzmir Türkiye’nin en büyük tarım ürünleri ihracat limanıdır.

Turizm

Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi’nden sonra turizm geliri en fazla ikinci bölgedir. Akdeniz ikliminin görüldüğü kıyılar deniz turizmi açısından zengindir. Bunlardan Çeşme, Kuşadası, Didim, Bodrum en ünlüleridir. Bölgede İlkçağ uygarlıklarından ve Türk Devletleri’nden kalan tarihi eserlerde turistlerin ilgisini çeken yerlerdir. Bu tarihi yerler İzmir’deki Efes ve Bergama, Milet, Muğla’da Bodrum Kalesi ve Halikarnas Müzesi, Kütahya’da ki Frig Vadisidir. Seferihisar’daki Teos Antik Kenti, Karagöl ve Sığacık Kalesi’dir. Ulubey-Eşme (Uşak) civarlarında derin vadilerle çevrili dünyanın 2. büyük kanyonları bulunmaktadır. Aydın-Kuşadası her yıl turist vardır. Ve en çok sevilen Aydın Kuşadasındadır. Bölge turizminde Pamukkale önemli yer tutar.

Tatilde.org’un işledigi konuda turizm olduğundan dolayı bu kısımda bir kaç kelimede biz söyleyelim istedim. Ege bölgesi yurdışı turizminde çok önemli merkezlere sahip. Efes ve Meryem ana her yıl milyonlarca turisti ağırlar.

Kaynak : WikiPedia Sözlüğünden Yararlanılmıştır.
Tahir Dinç
2006 yılında bu yana tatilcilere gerekli bilgileri aktarmak için açmış olduğumuz Tatilpanosu.net 'de yazarlık yapıyorum. Türkiye'nin en çok okunan "Gezi Rehberi" olmaktan dolayıda mutluyuz. Sizlere faydalı tatil içerikleri eklemek için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

4 YORUMLAR

  1. ben aradığım herşeyi bulamasam bile bazılarını buldum benim aradığım ege bölgesinin ovaları gölleri nehirleri platolarıydı ama çoğunu bulamadım yinede teşşekürler..:)

  2. Ege bölgesinin ovaları kısmında bir makalemiz yayınlanmıştır. Sitemiz üzerinden araştırma yaparak ovalar bilgilerine ulaşabilirsiniz.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz